Zabytki

 

SZKOŁA KLASYCYSTYCZNA

Zbudowana w latach 1843-1844 wg projektu Antonio Corazziego dla Instytutu Nauczycieli Elementarnych. Plac pod budynek z dość dużym ogrodem podarował dziedzic Krusenstern, sam zaś wielki dwupiętrowy budynek murowany, zwany przez mieszczan radzymińskich „gmachem” finansowało Ministerstwo Oświaty Królestwa Polskiego. Kamień węgielny został położony 6 lipca 1843 roku a cały gmach szkolny został oddany do użytku we wrześniu 1845 roku. Instytut Nauczycieli Elementarnych posiadał szkołę oraz internat dla uczniów. Szkoła była najpierw dwuletnia a później czteroletnia. Z grona dawnych profesorów Instytutu należy wymienić ks. Józefa Hollaka – prefekta szkoły, późniejszego biskupa sejneńskiego, Baudouin de Courtenay, ojca słynnego lingwisty - Jana urodzonego w Radzyminie uznanego jest za jednego z ojców nowoczesnego językoznawstwa, twórcę kazańskiej szkoły językoznawczej i prekursora praskiej szkoły fonologicznej oraz Juliana Ochorowicza, którego zwłoki spoczywają na miejscowym cmentarzu.

Obecnie siedziba II Liceum Ogólnokształcącego.

 

SZPITAL WOJSKOWY KLASYCYSTYCZNY

Budynek zaprojektowany przez Henryka Marconiego. Wybudowany został w stylu neoklasycystycznym i oddany do użytku w 1843 roku. Wojsko rosyjskie przeznaczyło obiekt na szpital dla chorych żołnierzy. W 1867 roku, po upadku Powstania Styczniowego budynek zajęły rosyjskie władze powiatowe przeniesione ze Stanisławowa. Od 1915 do 1918 roku budynek zajmowały władze niemieckie. W 1918 roku w budynku powstała siedziba starostwa powiatowego. Po przegranej Wojnie Obronnej miejsce polskiego starostwa powiatowego zajęło hitlerowskie okupacyjne starostwo powiatowe. W 1944 roku obiekt został opanowany przez żołnierzy I Batalionu 32 pułku piechoty Armii Krajowej. Po wycofaniu się Rosjan i Armii Krajowej budynek zajęli Niemcy. Po wejściu do Radzymina oddziałów radzieckich gospodarzem obiektu stało się komunistyczne starostwo powiatowe.
W 1952 roku Radzymin przestał być siedzibą władz powiatowych. Do 1992 roku w budynku mieścił się internat Studium Wychowania Przedszkolnego.

Obecnie w budynku znajduje się siedziba Ośrodka Pomocy Społecznej, Urzędu Stanu Cywilnego i Wydziału Budownictwa Starostwa Powiatu Wołomińskiego.

 

SZKOŁA ELEMENTARNA I PRZYTUŁEK DLA UBOGICH Z 1779 ROKU

Fundacja księżnej Eleonory Czartoryskiej założona przez proboszcza radzymińskiego ks. Kazimierza Narbutta. Przytułek był pierwszym w mieście obiektem o charakterze dobroczynnym. W 1797 roku, kiedy Radzymin znalazł się pod rządami Austriaków szkoła wraz z przytułkiem została rozwiązana. W 1818 roku, gdy Radzymin znajdował się w Królestwie Polskim, właścicielka miasta, hrabina Teresa Raczyńska z księdzem Maciejem Gutowskim - proboszczem parafii reaktywowali szkołę i przytułek. Przytułek miał charakter domu i jadłodajni dla osób starszych.
Szkoła wraz z przytułkiem utrzymywana była przez parafię do 1867 roku. Po upadku Powstania Styczniowego, Rosjanie odebrali budynek spod dozoru parafii i utworzyli szkołę ludową o rusyfikacyjnym charakterze.
W 1918 roku, po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w budynku rozpoczęła swoje funkcjonowanie szkoła powszechna II Rzeczypospolitej, która działała do 1934 roku. Po zakończeniu II wojny światowej w budynku mieścił się internat Studium Wychowania Przedszkolnego. Internat istniał do 1992 roku.

Obecnie w budynku znajduje się siedziba Towarzystwa Przyjaciół Radzymina, Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Obwód „Rajski Ptak” oraz koła Polskiego Związku Wędkarskiego.